در طول روز سه بار
اذان گفته میشود. صبح، ظهر و مغرب. عموما هم غیر از نماز صبح که یک وعده دورکعتی
به صورت مجزاست. در دو نوبت بعد نمازها بهطور پیوسته و متصل بهم خوانده میشود.
یعنی ظهر و عصر به همراه هم. مغرب و عشا هم همراه هم. بیایید فکر کنیم که اگر
بخواهیم نمازها را در پنج نوبت بخوانیم، چه میشود؟
طبعا اولین اتفاقی که میافتد، واکنش دیگران است:
- سُنّی شدی؟
- رفتی مکه جو گرفتت؟
- هنوووز نماز نخوندی؟
- ...و از این قبیل.
اما در ادامه چه اتفاقی افتد؟ تجربه شخصی نگارنده میگوید، بعداز مدتی برای دیگران عادی میشود که شما نماز را در پنج وعده مجزا از هم میخوانید. شاید هر ازگاهی هم در مواجهه با فرد جدیدی واکنشهای اولیهاش مثل بقیه باشد و یا این که حتی سوال کند چرا اینطور نماز میخوانید.
اگر دقت کنید در
احوالات شما و حتی فعل نماز خواندن هیچ اتفاقی نمیافتد و تغییری بوجود نمیآید و
تنها واکنش افراد غیر از خودتان پیدا میشود. فارغ از این که این واکنشها و صاحبشان
چه تاثیری در روند زندگی ما دارند و چقدر خودشان اهل تفکر و عمل هستند، آیا اینگونه
حرفهای به اصطلاح خاله زنکی در رابطه عبد و معبودش اثر دارد؟ اگر دارد که هیچ،
اما اگر ندارد؛ میتوانم نوشتن را ادامه بدهم که شما هم ادامه متن را بخوانید.
حالا برسیم به این سوال که در سه نوبت نماز خواندن بهتر است یا در پنج نوبت؟
برای جواب دادن به این سوال می توان از چند منظر به آن توجه کرد. بدیهی است که از نظر فقهی هیچ تفاوتی در این بین وجود ندارد، از نظر ثواب و عقابی هم که برای خواندن و یا نخواندن نماز در روایات داریم باز هم این دو نماز یکسان محسوب میشود. اما چرا عدهای نماز را در پنج نوبت میخوانند؟
برای نماز پنج نوبتی عموما باید 5 بار مقدمات نماز را بجای آورد، مثلا 5 بار وضو گرفت، 5 بار مسواک زد، 5 بار لباس مرتب پوشید و 5 بار بوی خوش و عطر استعمال کرد و...
تصور کنید؟ همین مقدمات چه تاثیری در ذهن شخص نمازگذار و حال روحی و جسمی او دارد. حالا اگه اهل همه این مقدمات هم نباشد، همین وضو گرفتنِ با توجه، خودش اثر مثبت و خوشایندی دارد. تا اینجا به حداقل اثرات برای شخص در جایگاه فردی خودش، در مرتبه حداقلی اشاره کردیم.
اما آیا این نماز خواندن اثر دیگری برای غیر از شخص نمازگذار دارد؟
تصور کنید، دوست، همکار، یکی از اعضای خانوادهتان یا کسی که با او در یک فضای مشترک زندگی میکنید را، روزانه پنجبار در حال نماز خواندن او را ببینید. ناخواسته در ناخودآگاهتان یاد وجود و حضور خدا لمس میشود. در روزگاری که به برکت موبایل و تبلت و شبکههای اجتماعی که رشد قارچی دارند و هرکدامشان یک بستر مناسب برای غفلتاند، چنین اتفاقی می تواند چه اثری داشته باشد؟
در خاطرات شهید چمران
آمده که او عموما در مکان های عمومی و در معرض دید نماز می خواند، وقتی از او دلیل
را پرسیدند، گفت: امکان دارد کسی رویش نشود نماز بخواند یا به هر دلیلی سختش باشد
در این فضاها نماز بخواند، ولی با دیدن من احساس خوبی پیدا می کند که بتواند نماز
بخواند و یا حتی به راحتی در این مورد اظهار نظر کند.
حالا اگر ما نمازهای مان را پنج وعده ای کنیم و در همه جمع ها به این امر مقید
باشیم ناخواسته می توانیم چنین اثراتی هم روی فضای اطراف و غیر از خودمان داشته
باشیم.
پ.ن: طبعا میدانم که طرح چنین بحثی و پاسخی در این حد مختصر و کوتاه نیاز به بحث
و حجم زیادی از محتوا دارد، اما بهنظرم با همین حد از استدلال میتوان کار را
شروع کرد، باقیاش می شود پای کسی که میخواهد در این مسیر قدم بزند.